Damster Jorrik Lalkens (15) wil ooit Eredivisie fluiten

Dat er een tekort aan scheidsrechters is, mag geen verwondering wekken. Dat verenigingen er alles aan doen om binnen hun gelederen mensen te enthousiasmeren om de scheidsrechtersfluit ter hand te pakken? Dat valt alleen maar te prijzen. Dat er binnen één familie echter twee mensen zijn die zich beschikbaar hebben gesteld, mag bijzonder worden genoemd. Wilfred Lalkens (43) en zijn zoon Jorrik (15) uit Appingedam zijn de uitdaging aangegaan. Vader fluit inmiddels in de 5e Klasse van de KNVB, Jorrik krijgt binnenkort zijn vuurdoop. Tot nu toe floot hij alleen nog maar jeugdwedstrijden, maar de KNVB ziet het kennelijk wel in hem zitten en heeft de tiener het duel tussen de vrouwen van Winsum en Oranje Nassau toegewezen. ‘En dat is best spannend, want het gaat momenteel allemaal erg snel’, blikt de jongeling vooruit. Zijn grootste droom? Fluiten in de Eredivisie.

Vader en zoon zijn beiden van origine voetballers. Wilfred Lalkens begon bij vv Poolster uit Spijk, maakte een uitstapje naar het toenmalige De Pelikanen en vindt nu onderdak bij DVC Appingedam. ‘Een beetje ballen op mijn eigen niveau. Naarmate je ouder wordt is de drang om te presteren niet zo groot meer. Lekker voetballen, na afloop een biertje en een balletje gehakt en mijn dag is weer goed’, zegt de Damster fysiotherapeut. Zoonlief speelt momenteel in de JO17-3 van de Damster vereniging en combineert dat met het fluiten van wedstrijden.

We moeten echter even een stap terug doen. Het was in het voorjaar van 2023 dat er bij DVC Appingedam en NEC Delfzijl totaal vijftien verenigingsscheidsrechters werden opgeleid. Ze woonden vier bijeenkomsten bij en floten een aantal stagewedstrijden. Dit alles onder leiding van KNVB docent Thom Winkel, die zelf ook op hoog amateurniveau fluit. Op de laatste avond moest een spelregeltoets met een voldoende worden afgesloten en daarna werden de handtekeningen onder de diploma’s gezet. ‘Mijn doel was om een beetje binnen de vereniging te fluiten, maar uiteindelijk wilde ik ook wel eens wat anders’, vertelt Wilfred. Tegelijkertijd werden ook de talenten van Jorrik ontdekt. ‘Hoewel ik al sinds mijn vierde voetbal, leek fluiten mij ook heel erg leuk. Als scheidsrechter heb je een voorbeeldfunctie en dat spreekt mij heel erg aan.’

Het tweetal werd bij de KNVB aangemeld en al snel werden pa en zoon ingezet voor wedstrijden op hun niveau. Wilfred: ‘Maar het hoeft niet over mij te gaan hoor. Ik sta op een punt dat ik misschien nog wel vierde klasse zou willen doen, maar daarna houdt het wel op. Als hij zijn zinnen er echt op zet, heeft Jorrik op dit vlak een mooie toekomst voor de boeg.’ Jorrik kreeg Bram Vazel als begeleider toegewezen. De Veendammer bereikte als scheidsrechter de top van het amateurvoetbal. De jonge Damster floot een aantal wedstrijden om te kijken of hij het diploma Scheidsrechters Opleiding 3 zou kunnen bemachtigen. Hij slaagde voor de test en vervolgens werd hij de beschermeling van Holwierder Roelf Folkertsma. De scheidsrechterscoach die als geen ander weet wat er in de wereld van de fluitisten leeft en rond loopt. Jorrik neemt zijn adviezen graag ter harte. ‘Ik kom nog maar net kijken en alle info die ik krijg is mooi meegenomen. Je kunt alleen maar beter worden als je af en toe even op je zwakke punten wordt gewezen.’

Uiteraard vragen we Roelf Folkertsma ook wat hij van zijn ‘pupil’ denkt. ‘Het is een zeer leergierige jongeman die verbeterpunten heel snel oppikt. Ik heb nu een aantal wedstrijden van hem gezien en durf hem wel een groot talent te noemen. Hij is rustig, spelregeltechnisch goed onderlegd en als hij echt wil? Dan kan hij het ver schoppen.’ Een mooi compliment natuurlijk van de man die zelf meer dan duizend wedstrijden heeft gefloten en enkele tientallen scheidsrechters onder zijn hoede heeft. Jorrik aanvaard het in dank, maar naast zijn schoenen lopen gaat hem niet overkomen. ‘Mijn vader houdt me ook wel scherp. Hij kan ook kritisch zijn. Meer ervaring opdoen is voor mij nu het belangrijkste. Je komt allerlei dingen tegen waar je normaliter tegenaan schopt als voetballer. Nu hoor ik daar anders in te staan. Me bewust te zijn van de taak die mij is toebedeeld’, zegt Jorrik. En dat is geen eenvoudige opgave, want als scheidsrechter moet je stevig in je schoenen staan en belangrijke beslissingen durven nemen. Jorrik Lalkens loopt er niet voor weg. Vanwege zijn leeftijd kan hij de stap naar de SO-2 nog niet maken. Als hij in augustus echter verjaart, is hij zeker van plan om zich door te ontwikkelen.

Op de vraag of hij al een keer bedenkingen heeft gehad over zijn besluit om scheidsrechter te worden, zegt Jorrik: ‘Nee hoor, nog geen moment. Natuurlijk zie ik ook beelden van scheidsrechters die belaagd worden, het nooit goed kunnen doen of voor rotte vis worden uitgemaakt. Dat is een van de minder fraaie kanten van het fluiten, maar ik schrik er niet voor terug. Gelukkig heb ik nog geen situatie meegemaakt dat ik het erg moeilijk had, al waren er wel eens wat vraagtekens over een beslissing die ik heb gemaakt. Wat ik zie is echter bepalend. En dat niet iedereen daar blij mee is? Tja, daar ontkom je niet aan. Je hoopt uiteindelijk dat je het goed hebt gedaan en tot nu toe mag ik daar niet over klagen.’

Jorrik omschrijft zichzelf als een scheidsrechter die dicht op het spel wil zitten omdat hem dan zo weinig mogelijk dreigt te ontgaan. Daarbij worden de voorgeschreven looplijnen in acht genomen en is hij niet te beroerd om iemand er op te wijzen dat hij degene is die de regels handhaaft. ‘Je hebt ze er wel bij die je proberen uit te dagen. Dat los ik meestal pratend op. Dat kan vooral bij jeugdwedstrijden genoeg zijn. En laten we eerlijk zijn, daar bereik je veel meer mee dan meteen met kaarten te gaan zwaaien. Maar vergis je niet, ook ik heb mijn grenzen. Als iemand bijvoorbeeld de bal een eindje wegtrapt, dan is een waarschuwing wel genoeg. Rost een speler het leer echter meters over de omheining? Dan wordt het een ander verhaal.’

Zoals reeds gememoreerd wacht hem komend weekeinde het duel tussen de vrouwen van Winsum en Oranje Nassau. ‘Ik heb eerst eens even gekeken of ik dat wel goed had gezien en vervolgens aan Jorrik gevraagd of hij al wist welke wedstrijd de KNVB hem had toegewezen’, zegt Wilfred. Toen het eenmaal tot hem was doorgedrongen dat dit toch wel even wat anders is dan een jeugdwedstrijd fluiten, kwam het besef dat het ook maar gewoon een wedstrijd is. ‘Natuurlijk vraagt het wel ietsje meer dan bij een jeugdwedstrijd, maar ik loop er niet voor weg. Als je uiteindelijk senioren wilt fluiten, moet je hier ook klaar voor zijn. En uiteindelijk heb ik een goeie begeleider die me in alles steunt, dus dat komt wel goed.’

Als op zondag de benen op de bank liggen en er naar Studio Sport wordt gekeken, analyseren vader en zoon Lalkens de wedstrijden die ze voorgeschoteld krijgen. Daarbij wordt er dan vooral naar het doen en laten van de scheidsrechters gekeken. Waarom ze bepaalde beslissingen nemen en waarom in sommige gevallen niet. Omdat ze ook daar weer van leren. Over zijn eigen toekomst is hij vrij duidelijk. ‘Ik wil zo hoog mogelijk zien te komen. En ja, de eredivisie dat is dan natuurlijk wel de ultieme droom.’ Als hem gevraagd wordt welke wedstrijd hij dan het liefst zou fluiten, zegt Jorrik: ‘Feyenoord-Ajax zou geweldig zijn. Als Feyenoord dan maar wint.’ Fluiten is kortom niet alleen een belangrijke, maar moet volgens het tweetal vooral een leuke hobby zijn. Zonder scheidsrechter is er immers geen voetbal mogelijk. En daar zou het gros van de voetballers zich ook eens van doordrongen moeten zijn.